Eletronik Ticaret’e Güven Damgası (GD) Geliyor!

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2016 verilerine göre, Türkiye’de 2015-2016 Nisan döneminde internetten alışveriş yapanların yüzde 24.9’u sorun yaşadığını belirtiyor. Sorun yaşayan tüketicilerin en sık şikayet ettiği konu yüzde 45 ile yavaş teslimat. İkinci sorun ise yüzde 42.1 ile hasarlı veya hatalı ürün teslimatı. Tüketicilerin yüzde 13’ü garanti koşulları ile ilgili yeterli bilgi olmamasından yakınırken, yüzde 11’i dolandırıcılıktan şikayetçi oluyor.
Bu özet rakamlara her e-ticaret aktörünün bakış açısı farklı olabilir ancak “güven” Türkiye e-ticaret ekosisteminde bir sorun olmayı sürdürüyor.

Buna bir yanıt niteliğinde, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Elektronik Ticarette Güven Damgası Hakkında Tebliğ Taslağı’nı geçtiğimiz Eylül ayında yayımlamıştı. Bu taslak ile ilgili görüşleri toplayan Bakanlık tebliği bugün yayımlandı.
Tebliğin yürürlüğe girmesiyle birlikte, güven damgası sistemine dahil olmak isteyen elektronik ticaret faaliyetinde bulunulan internet sitesi, mobil site veya uygulama gibi platformlar, tebliğde yer verilen güvenlik ve hizmet kalitesi standartlarını yerine getirdikten sonra Bakanlık tarafından yetkilendirilen Güven Damgası Sağlayıcısına başvuruda bulunabilecekler.

E-ticaret mağazalarının verdikleri hizmetle ilgili yerine getirmesi gerekenler

• Kişisel veri ve ödeme bilgisi içeren her türlü işlemin internet sitesi ve mobil sitede EV SSL, uygulamada SSL ile gerçekleştirilecek.
• Güven damgası başvurusunda bulunmadan en fazla üç ay önce ve her takvim yılı içinde en az bir defa, sızma testi firmalarına sızma testi yaptırılır.
• E-ticareti kapsayan yedi adet temel kanuna ve bu kanunların ikincil düzenlemeleri ile elektronik ticaret ortamında satışı yasak olan ya da şarta bağlanan ürünlere ilişkin düzenleme ve idari kararlara uygun süreçler tasarlanır.
• Elektronik ticarete konu malın stok bilgisi, içeriği, malzemesi, ölçüleri gibi özelliklerine, kullanımına ve varsa garantisine, teknik desteğine ve bunların kim tarafından sağlanacağına ilişkin detaylar verilir.
• Ürünün gerçek boyutlarının anlaşılmasını mümkün kılan görselleri, tedarik, kargo ve teslimat süresi gibi hususlar belirtilir.
• Sipariş alıcıya teslim edilinceye kadar siparişin durumu hakkında gerekli bilgileri ve kargo takip imkânını sunar ya da sunulmasına olanak sağlanır.
• Elektronik ticarete konu hizmetin kim tarafından sağlanacağı, kapsamı ve süresi gibi bilgileri sunar ya da sunulmasına olanak sağlanır.
• Alıcının siparişi hakkında bilgi alabilmesi, talep ve şikâyetlerini internet tabanlı iletişim yöntemlerinden en az biri ve telefon aracılığıyla iletebilmesi için müşteri hizmetleriyle iletişim imkânı sunulur. Talep ve şikâyetlerin etkin bir şekilde yönetilmesini, sonuçlandırılmasını ve konuya ilişkin alıcının bilgilendirilmesini sağlanır.

Şirket yetkilileri hakkında aranan özellikler

Üzerinden geçen sürenin bir önemi olmaksızın, şirket yetkililerinin veya uygulama sahibinin kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, kaçakçılık veya bilişim suçlarından mahkûm olmaması gerekir.

Başvuru aşaması
Güven Damgası edinmek isteyen e-ticaret mağazalarının başvurularını Güven Damgası Sağlayıcılarına (GDS) yapmaları gerekiyor. Bunun ardından GDS tebliğde belirtilen şartların varlığını kontrol edecek. Eksiklikler tespit edilirse ek süreler verilecek. GDS’nin otuz gün içerisinde başvuruyu sonuçlandırması gerekiyor. Başvuru olumlu sonuçlanırsa e-ticaret sitesinin ana sayfasında ve iç sayfalarında kullanılmak üzere GDS internet sitesi ile bağlantılı bir güven damgası görseli yerleştirilecek.

GDS sitesine bağlı bu güven damgasına tıklandığında e-ticaret sitesine ait bilgilerin olduğu sayfa açılacak. GDS internet sitesinde Güven Damgasına sahip olan, geçici olarak askıya alınan veya iptal edilen sitelerin güncel listesi yer alacak. Ayrıca sitede bulunan Güven Damgasında askıya alındığına dair bir mesaj bulunacak. GDS’ler devam eden süreçte damga sahiplerini yılda bir defa denetleyecekler, SSL sertifikalarının sürelerini takip edecekler ve yaptıkları denetimlerde adli veya idari yaptırım gerektiren durumları tespit etmeleri halinde ilgili mercilere bilgilendirme de yapacaklar.

Elektronik ticaret ortamında satışı yasak olan ya da şarta bağlanan ürünler ile ilgili gelişmeleri takip edip hizmet sağlayıcıları bu hususlarda bilgilendirecekler. Güven damgası alan hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcıya ilişkin şikâyetlerin iletilebilmesi amacıyla çevirim içi şikayet sistemi oluşturulacak. Bu şikayetlere göre denetim yapılabilecek.

Zorunlu tutulmasa da çok sayıda firma güven damgası almak isteyebilir
Zorunlu tutulmasa da bir süre sonra güven damgası olmayan pek çok firma, güven damgası almak isteyecektir, bu durumda güven damgası almayan veya bütçe yetersizliği gibi sebeplerle alamayan firmalar için güvensiz kılındığı izlenimi yaratacağından, bu firmalar güvenilir olsa dahi tüketici tarafından tercih edilmeyecektir.

Tüketici algısı sebebiyle herkes damgayı almak isteyecektir. Güven damgası askıya alınır veya iptal edilirse ve bunun sebebi yetersiz bütçeden kaynaklanırsa, sırf bu sebepten güvensiz kılınması, işletmelerin ticari itibarına zarar verebileceği bir diğer ihtimaldir. Bu sebeple sisteme dahil olmanın geri dönüşü olmayacağından işi sıkı tutmakta fayda var. Tabi bunun karşısında tüketicinin memnuniyeti için elbette masraf yapılması gerekecektir. Fakat tebliğ biraz geniş ele alındığından her e-ticaret faaliyetinin de kapsama alınmasına da eleştiriler getirilmektedir. Örneğin bir e-pazar yerinden müşteri ilişkileri için bir sistem kurması beklenebilirken, bir mobil uygulama için bu biraz fazla olabilir.

GDS firmalarının yükümlülükleri açısından tıklanma trafiği sebebiyle kar, gelir elde etmiyor olması gerektiği düzenlenmemiştir. Ayrıca GDS kayıtları ile firmanın kayıtları birleştirilirse, tüketiciler hakkında çeşitli görüşler elde etmek kaçınılmaz olacağından, kişisel verinin de korunmasına aykırılık teşkil edebileceği da ileri de düzenlenmesi gerekebilecek hususlar olabilir.

Facebook, Twitter, Instagram gibi sitelerin veya gelecekte ortaya çıkacak platformların da satış kanalı olarak kullanıldığı durumlarda damga uygulanmasına yer verme imkanı belki ileri de düşünülebilir. Nitekim bu tür sitelere denetim getirilmesi de uluslararası menşeili olduğundan oldukça zor görülmektedir. Türkiye’de e-ticaretle ilgili genel kanı, sektörün önündeki en büyük engelin, güven sorunu olduğu yönünde. Yukarıdaki veriler de bu görüşü destekliyor. Ancak belki de sektörün önündeki en büyük engel “Telefon sipariş etti, salatalık çıktı” türündeki dolandırıcılık haberleridir…

Bu iyi niyetli, popüler haberlere bir de siber güvenlik uzmanlarının korkutucu tedbirleri eklenince zaten bir kez olsun internetten alışveriş yapmayan izleyici denemeyi dahi düşünemiyor. Bu yüzden güven sorununu aşmak için medyanın da desteğini almak kaçılmaz. Güven damgası, kendine has yerel meseleleri olan ülkemizin geliştirdiği kendine has bir çözüm. Umarız bu adım, önümüzdeki yılların istatistiklerine beklendiği gibi olumlu yansır.

Gümrük ve Ticaret bakanlığından yapılan açıklama şu şekilde;

Elektronik Ticarette Güven Damgası Hakkında Tebliğ Taslağı görüşe açıldı.

6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun kapsamında Bakanlığımızca ilgili kurum ve kuruluşlarla çok sayıda toplantı gerçekleştirilerek ve yurt dışı örnekleri araştırılarak hazırlanan “Elektronik Ticarette Güven Damgası Hakkında Tebliğ Taslağı” 22/09/2016 tarihi itibarıyla ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının, meslek kuruluşlarının, dernek ve federasyonların görüşüne açılmıştır.
Tebliğ taslağı Bakanlığımız internet sitesinde kamuoyunun bilgisine de sunulmuştur.
İlgililerden gelecek görüşlerin değerlendirilmesinin ardından Tebliğ Taslağına son hali verilecektir.
Tebliğ Taslağında ön plana çıkan başlıca hususlar şöyledir:

Güven damgası sistemi kuruluyor, e-ticarette güvenlik ve hizmet kalitesi konularında yaşanan endişeler gideriliyor.

Ülkemizde internet kullanıcılarının çevrimiçi alışveriş yapmalarının önündeki başlıca engellerden olan güvenlik, gizlilik ve hizmet kalitesi konularında yaşanan endişelerin giderilmesi, güvenlik ve hizmet kalitesi standartlarının yükseltilmesi ve e-ticaretin geliştirilmesi amacıyla güven damgası sistemi kurulacak.
Tebliğde yer verilen güvenlik ve hizmet kalitesi standartlarını yerine getirerek sisteme dâhil olmak isteyen e-ticaret sitelerine Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca yetkilendirilen güven damgası sağlayıcılar (GDS) tarafından güven damgası tahsis edilecek.

Güven damgasını internet sitesinde gören vatandaşlarımız e-ticaret sitesinin belirli güvenlik ve hizmet kalitesi standartlarını yerine getirdiğini, güvenilir bir otorite tarafından denetlendiğini bilecek ve alışveriş yaparken kendini güvende hissedecek. Ayrıca, vatandaşlarımız güven damgası tahsis edilen e-ticaret sitelerine yöneleceğinden bu siteler diğer sitelerin bir adım önünde olacak.

E-ticarette yaşanan uyuşmazlıklara hızlı, etkin ve maliyetsiz çözüm mekanizması getiriliyor.

Güven damgası tahsis edilen e-ticaret siteleri, alıcıların siparişi hakkında bilgi alabilmesi, talep ve şikâyetlerini telefon aracılığıyla iletebilmesi için müşteri hizmetleriyle iletişim imkânı sunacak, talep ve şikâyetlerin etkin bir şekilde yönetilmesini ve sonuçlandırılmasını sağlayacak. Ayrıca, GDS tarafından oluşturulacak şikâyet iletim ve uyuşmazlık çözüm mekanizması ile e-ticarette ortaya çıkan uyuşmazlıklar hızlı, etkin ve maliyetsiz çözümlenebilecek.

Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve anonim şirketler GDS olabilecek.
Uluslararası güven damgası çatı kuruluşlarından akredite olan ve Tebliğde belirtilen şartları yerine getiren kamu kurumu niteliğini haiz meslek kuruluşları ve anonim şirketler, Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca GDS olarak yetkilendirilecek. GDS, güven damgasının tahsis edilmesi, askıya alınması ve iptaline ilişkin işlemleri yürütecek ve güven damgası tahsis edilen e-ticaret sitelerini denetleyecek.

Elektronik Ticarette Güven Damgası Tebliğ Taslağı için Tıklayınız.

Kaynak: Webrazzi